Wat Sap kan leren van Wilders. Breinpolitiek 2

Teeven, Wilders en Verhagen zijn natuurlijk vreesmannen: veiligheid voorop (vijand komt van buiten), privacy kan best wat minder (prijs die moet worden betaald), harder straffen, fermer optreden, meer eisen stellen (aan allochtonen en uitkeringstrekkers), grenzen dicht, korter en harder studeren (discipline), ontwikkelingshulp weg, subsidies stoppen (worden mensen maar zwak van), meer ruimte voor ieder voor zich, harder rijden (om de concurrentie voor te blijven).

Sap, Cohen en Pechthold zijn vertrouwenmensen: solidariteit met de zwakken, vluchtelingen helpen, eerlijker verdelen , ontwikkelingssamenwerking, milieubescherming (zorgen), coulantie met studenten met een tweede studie (foutje moet kunnen), emancipatie, zwangere vrouwen kunnen kiezen voor abortus (zelfbeschikking), taakstraffen (je moet er wat van leren en je moet herstellen) en heropvoeden.

Mensen kunnen op verschillende gebieden verschillende verhalen hanteren. Wilders kan thuis van het Vertrouwen zijn, terwijl Pechthold misschien op de training bij de hockeyclub van de Vrees is. Toch kunnen ze vinden, dat ze helemaal niet inconsequent zijn. Volgens Lakoff komt dat omdat we die verschillende gebieden in onze hersens (sport en staat, thuis en politiek) niet verbinden. Wie op zondag naar met het gezin naar de kerk gaat, kan heel goed op zaterdag een minnares hebben. Verschillende werelden zo lang de minnares maar niet naar de kerk komt.

Het kunnen werken met die grote verhalen van Vrees en Vertrouwen is cruciaal voor politici, zegt Lakoff. Wilders is er een meester in: framing. De islamisering is iets wat ons overkomt, dat van buiten komt (en dat dus in het vreesverhaal wel eng en gevaarlijk moet zijn). Koppel dat aan tsunami en het wordt nog enger, je gaat er dood aan. Hij hoeft het niet te zeggen, want de koppelingen zitten al in ons brein.

Lakoff stelt dat de conservatieven in het algemeen veel beter zijn in het werken met die koppelingen en verhalen. Bushes "war on terror" is een voorbeeld: in een oorlog gelden gewone wetten niet, en vallen slachtoffers voor het goede doel. Conservatieven winnen veel stemmen, doordat ze gebruik maken van marketingstratgieën. Die kennen ze ook, omdat ze meer dan de linksen in het bedrijfsleven werken. Wilders is er ook in geslaagd de linksen tot de "ander" te maken, onderdeel van de boze buitenwereld. "Linksen zijn elitaire plucheplakkers die ons opschepen met allochtone buren en zelf op de grachtengordel wonen." Hijzelf is daarentegen "zichzelf" (geblondeerd, raar kapsel), en daarmee een outsider, dus niet aan de kant van de heersende elite. Niet gek voor iemand die zelf zijn carrière al meer dan 30 jaar op het pluche maakt.

Progressieven zijn daar nou juist niet goed in, aldus Lakoff, in framen. Linksen gaan het (trouw aan het vertrouwenverhaal) uitleggen en geven argumenten waarom hun standpunt beter is. "Het moet eerlijker", dat is reactief in plaats van verhalend. Linksen hebben ook meer moeite met de beeldcultuur. Het vertrouwenverhaal leert immers dat het goed is om jezelf te zijn. Rechtsen weten dondersgoed dat je wel jezelf moet zijn, maar wel op een manier die goed ligt bij het publiek. Cohen is natuurlijk helemaal zichzelf, maar zijn aarzelende, onderzoekende spreekstijl onderstreept nog eens het imago van grachtengordeldier.

Wie er iets meer kaas van gegeten lijkt te hebben is Jolande Sap. Uiterlijke make-over: nieuwe make-up en leuke rode pakjes (boodschap: ik ben een lekker ding). In de Opzij vertelt ze over haar moeilijke jeugd en eenvoudige komaf (boodschap: ik ben maar een heel gewoon meisje en hoor niet bij de elite). Zodra het over de politiek gaat, duikt ze echter weer de inhoud en de argumenten in. Met de tekst "dat je blij mag zijn dat je belasting mag betalen" gaat ze er niet komen. Daarmee kun je het niet winnen van de framers en marketeers van conservatieve huize, zo stelt Lakoff.
Zou er nou niemand zijn die een goed verhaal kan maken voor die vrouw? Get your brains together!

Meer lezen:
http://www.wwcd.org/issues/Lakoff.html
http://en.wikipedia.org/wiki/George_Lakoff
http://berkeley.edu/news/media/releases/2003/10/27_lakoff.shtml
Lakoff site:
http://georgelakoff.com/

Vrees of Vertrouwen? Breinpolitiek 1

Vrees of Vertrouwen? Dat is de grote vraag, volgens George Lakoff, de bestseller auteur van "Don't think of an elephant" en "The political mind." Hij stelt, dat we de grote politieke tegenstellingen kunnen terugbrengen tot twee "grote verhalen". Ofwel je bent van het verhaal van de Vrees, de strenge vader, ofwel je bent van het verhaal van het Vertrouwen, de zorgzame ouder.
Het verhaal van de strenge vader gaat als volgt: het is een zootje in de buitenwereld, als kind wordt je onnozel geboren, je hebt bescherming nodig. Voor je veiligheid is het nodig dat je de wereld leert kennen en het onderscheid tussen goed en kwaad. Pappa kent de boze buitenwereld, en weet er mee om te gaan (mammie niet). Daar houdt pappa zich immers de hele dag staande (in competitie: may the best man win) met de broodwinning voor het hele gezin. Zonder discipline is er sex&drugs&rock&roll, verval en verleiding. Pappa leert je discipline door afschrikking, vrees. Pappa doet je pijn als je stout bent, maar hij doet het voor je eigen bestwil. Een goede vader is streng, zijn wil is wet. Het rechte pad is smal en kronkelig. Een goed kind (en een goede vrouw) is gehoorzaam. Toegepast op de staat ("Vadertje Staat")wordt de gezinsmetafoor het volgende verhaal: Hulp en medelijden maken zwak, zwak zijn is gevaarlijk, wie zwak is had niet genoeg discipline, dat is je eigen schuld. Kernwaarden zijn: gehoorzaamheid en discipline. Doctor Phil plus, zeg maar.

Het verhaal van de zorgzame ouder gaat zo:
ouders (vaders zowel als moeders) stimuleren hun kinderen om verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen leven. Ze leren hen te zorgen voor anderen, de gemeenschap en de planeet. Daartoe moeten ouders wel grenzen stellen (en die uitleggen), maar ook vertrouwen en ruimte geven om te experimenteren. Ouders geven het goede voorbeeld. Het kind ontwikkelt een toenemend gevoel van verantwoordelijkheid. Van fouten kan en moet je leren. Wie de fout in gaat, krijgt uitleg over hoe het wel moet. Straf krijgen betekent dat "je het weer goed moet maken".
Kernwaarden zijn: empathie en zorg.

We stemmen niet rationeel met ons eigen belang voor ogen, zegt Lakoff. We stemmen op iemand die onze waarden weet te raken, die ons verhaal vertelt: Vrees of Vertrouwen.



Lakoff zien?: http://fora.tv/2009/08/03/Politics_of_Language_George_Lakoff

Lakoff en anderen kijken naar politici:
http://www.taalkliniek.nl/taalkliniek/?p=587