Mooi en meedogenloos: cherchez l' alfafemelle . Wat organisaties van soaps kunnen leren 2.

"Cherchez la femme" is het advies van Alexandre Dumas. Een advies dat organisatiedeskundigen en managementgoeroes halsstarrig in de wind slaan en dat de makers van soaps dagelijks in praktijk brengen. Voor wie het wil zien natuurlijk. JR Ewing, Eric, Ridge and Thorne Forrester, Craig en James Stenbeck waar zouden zij zijn zonder Miss Ellie, Stehanie, Brooke, Sally, Barbara en Margo? Nergens, de ware macht ligt bij de dames. Zij konkelen en schemen dat het een lust is en houden dat ook nog eens 10-tallen jaren vol. Dus organisatiewatchers: "Cherchez l'alfafemelle", houd de macht van vrouwen en de machtige vrouwen in de gaten. "She is here to stay", maar je ziet het pas als je het door hebt.

De soap is ogenschijnlijk doelloos en zonder resultaat. Dat zit 'm in de clou van de soap, die is er namelijk niet. Soaps zijn circulair, niet lineair. Op een gegeven moment kom je weer op het punt waar je al was, maar dat geeft niets. Hangseries gaan over het leven zelf: dat moet worden geleefd, met ups en downs. There is no point in it. Het eindigt nooit, maar er is wel telkens een cliffhanger. Je ziet ook iedere verhaallijn vanuit meerdere perspectieven. Daardoor gaan kijkers meeleven, speculeren over de verhaallijn, raken betrokken en worden fans. Er is nu al een genre in opkomst waarbij het publiek mee kan denken over de verhaallijnen: "fanfictie".
Konden we zo ook maar meer naar onze organisaties kijken: ze zijn voortdurend in beweging, we speculeren en schemen ons suf, maar eindigen vroeger of later weer bij af. Is het erg? Nee: het houd ons betrokken, het houdt ons bezig, we hebben het er over en het smeedt een band. Alle meepraat- meedenk- en heisessies: fanficties over eeuwige hangseries.

Kijkt u wel eens naar The Killing, The Closer, Criminal minds, the Wire, Silent Witness of een andere policier. Zelfs in de detective- en politieseries komen de mannen steeds meer op het tweede plan en maken vrouwen meer de dienst uit. Van oudsher waren politieseries de masculiene tegenhangers van de soap. Niet alleen doordat mannen de hoofdrol hadden als dader en speurder. Ook het model van het verhaal is masculien in tegenstelling met dat van de soap. In de detective zat een lijn: er moet iets opgelost, er moet een clou zijn, een plot. De hoofdpersoon had een masculien profiel: niks praten over gevoelens, maar hard, slim en sterk zijn. De slachtoffers doen niet echt terzake, maar de jager en zijn prooi staan centraal. Karakters waren eenduidiger dan in de soap: goed of slecht. Meer en meer komt er de klad in het masculiene scenario. Hoofdpersonen blijken gevoelens te hebben, een privéleven ook en maken ons daar deelgenoot van. We moeten meeleven. Niet alleen met het slachtoffer, maar vaak ook nog met de dader. Soms wordt de misdaad niet eens opgelost, of kennen we de intrige al vanaf de start. Daders, slachtoffers en speurders blijken gecompliceerde personages met leuke en minder leuk trekjes. Onze detectives versoapen met rasse schreden.

Van oudsher zijn organisatie-veranderaars van het hard-boiled-detective-model: "niks praten over gevoelens, maar hard, slim en sterk zijn, de slachtoffers doen niet echt terzake: Er moet iets opgelost." Het zou interessant zijn als onze organisatiegoeroes en onze organisaties wat zouden leren van de veranderingen in het detectivegenre. Leve de soap!




Meer weten over soaps http://books.google.com/books?id=rLMDy4mofWUC&pg=PA31&lpg=PA31&dq=soaps+kijkers,+vrouwen&source=bl&ots=u2Jic6CgCb&sig=e9QwV_3GmJCKRxeDdRZiQBTMLKc&hl=nl&ei=lcsZTYTXCYP68Ab9qqW6DA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBYQ6AEwAA#v=onepage&q=soaps%20kijkers%2C%20vrouwen&f=false
http://nl.wikipedia.org/wiki/Soapserie

Sneaky fucker rules. Wat organisaties van soaps kunnen leren 1.

"Je kunt niet zien wat je niet kent" is de cruijffiaanse samenvatting van een forse stapel hersenonderzoek. Een dikke eeuw lang zagen diergedragskundigen, met een slecht gelezen Darwin in de achterzak, ongeveer het volgende. Er is een kudde herten (of vul elk ander type zoogdier en pas het verhaaltje aan). De mannelijke herten met de grote geweien betwisten elkaar het leiderschap over de kudde door te vechten en hard te brullen. Het mannetje met het grootste gewei wint. Als beloning mag dat best bedeelde mannetje bij alle vrouwtjes een klein hertje maken. En dat is maar goed ook, want zo komen er steeds weer sterke nieuwe hertjes. Dit is nog altijd het sjabloon voor het gemiddelde boek over leiderschap en management.

Bij de biologen is ongeveer 20 jaar geleden, dankzij DNA onderzoek, een nieuwe verhaallijn ontdekt, bekend als de "sneaky fucker theorie". Wat bleek: tenminste de helft van de kleine hertjes was helemaal niet verwekt door één van die druktemakers met een groot gewei. Terwijl die alfa-males zich uitsloofden met elkaar, zagen de andere herten hun kans schoon en gaven hun DNA door. Dat speelde zich (sneaky!) af in dezelfde bosjes waar onze (OK, mannelijke) ethologen lagen met hun verrekijkers."Je kunt het pas zien als het door hebt" meldde ons Orakel uit de Arena al.

Voor deze nieuwe verhaallijn hebben onze managementgoeroes en leiderschapsorakels nog geen oog. Keken ze maar meer naar soaps. Voor de soapologen onder ons is de sneaky fucker natuurlijk een vertrouwde figuur. Er is geen relatie zo stabiel, of positie zo gevestigd, of er zit een sneaky fucker sideplot aan. Zonder sneaky fuckers was de soap ten dode opgeschreven.
Hoe zou ons leiderschapsvertoog er uit zien als een equivalent van de DNA-schokgolf door de theorie zou gaan? Wat gebeurt er eigenlijk in organisaties, terwijl er geburld wordt in de boardrooms? Hoeveel heilzame invloed komt er eigenlijk werkelijk van de top? Zijn er andere leiderschapskwaliteiten dan passen in het cluster van de agressie, alfamale en concurrentie? Andere waardering van zorg, coöperatie en coalitie in organisaties?

Voor de ontdekker van de sneaky fucker theorie John Maynard Smith, zie:
http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/1459906/Professor-John-Maynard-Smith.html
http://video.google.com/videoplay?docid=-5719510285700008320#